Carl Herder, Daniel Herder, Elias Herder a może Otto Herder?! Nie to nie jest wymyślone nazwy firm, czy postaci z książek, to są istniejące firmy nożowe, głównie z zagłębia Solingen w Niemczech.

Co je łączy? A mianowicie nazwisko Herder, profil działalności firmy i to by było na tyle. Firm z nazwiskiem Herder w nazwie było więcej, ale ja chciał bym się skupić na jednej i to jednej z najstarszych firm nożowych. Pierwszy raz miałem z nią styczność już jakiś czas temu, gdyż jest ona dosyć mocno związana z Holandią. Przez co podczas poszukiwań kolejnych noży Armii Holenderskiej, nie raz się na nią natknąłem.

Ale po kolei. Dziś kilka słów o firmie "Fried.Herder Abr. Sohn". Firma jak te, które wcześniej przytoczyłem, pochodzi z Solingen w Niemczech. Swoją siedzibę miała na Grunewaldstrasse 31 w latach 1935-85 i Obeeniterstrasse 15-21 od 1985 roku.

Firma ma lub miała zarejestrowane takie marki jak:

  • Constant (zarejestrowana w 1927 roku)
  • Contador (1906 rok)
  • Don Carlos (1932 rok)
  • F.Herder (1911 rok)
  • Fried.Herder Abr.Sohn, De Echter Herder ("prawdziwy Herder", rynek Holenderski 1904 rok)
  • F.Herder Schopjesscharen (zarejestrowany w Holandii w 1911 roku)
  • La Perla (1899 rok)
I jeszcze 15 innych. Łącznie 22 nazwy zastrzeżone.


Znaki jakie firma zarejestrowała to:

  • as pikowy (zarejestrowany w 1727 roku!)
  • pojedynczy klucz (1848 rok)
  • skrzyżowane klucze (1848 rok)

Ponad zarejestrowane zostały takie znaki jak dzwon, kandelabr, wiszący kandelabr nad asem pikowym i inne.

Oczywiście as pikowy jest tym głównym i najczęściej używanym znakiem, obok pełnej nazwy firmy.

prev next

Jak już wspomniałem firma jest jedną z najstarszych w Solingen, pierwsze wzmianki o niej pochodzą z 1623 roku, kiedy to Arndt, Jurgen i Wilhelm Herder wytwarzali noże w Geylenbergh. Ale nie tylko noże bo również miecze podczas Wojny 30-letniej. Początki firmy to także spora produkcja noży na rynek Holenderski, który stał się później jednym z większych odbiorców.

Peter Herder rozpoczął znakowanie swoich wyrobów asem pikowym (Schuppen-Ass) już w 1727 rok, a firma używała nazwy "Johann Abr.Herder & Sohne".

Friedrich Herder zarejestrował nazwę "Fried.Herder Abr. Sohn" w 1840 roku, a ochrona dla znaku skrzyżowanych kluczy została przyznana w 1848 roku. 

Firma ostatecznie weszła do rejestru handlowego Solingen 20 grudnia 1888 roku.

Już na początku XIX wieku firm dokonywała ekspansji na nowe rynki, takie jak choćby Archipelag Malajski, dzięki Holenderskiej Kompani Wschodnioindyjskiej. A znak towarowy "Tjap Garpu" (Fork Brand) stał się znaną marką na Bliskim i Dalekim Wschodzie.

Lata 1870, 1880 to czas kiedy firma wytwarzała bardzo szeroki wachlarz broni białych, w tym Brytyjskie i Austro-Węgierskie szable i bagnety oznaczane literai F.A.H. w owalu.

Friedrich Herder zmarł w 1887 roku, a kontrolę nad firmą przejął jego wujek Gustav Weyersberg, który też rozpoczął złotą erę firmy.

Firma otworzyła magazyny w Buenos Aires w 1898 roku, aby wyrobić sobie przewagę nad konkurencją w Ameryce Południowej.

W tam samym okresie zostały zarejestrowane nazwy handlowe w języku Holenderskim, co miło na celu jeszcze większe rozwinięcie sprzedaży w Holandii.

Inne znaki używane przez firmę Fried.Herder Abr.Sohn:

prev next

Pierwsze produkcje bagnetów rozpoczęto już we wczesnej fazie I WŚ, a produkcja była przeznaczona dla Bawarskiego rządu. Pierwsze egzemplarze, wyprodukowane w 1915 roku trafiły do arsenały w Amberg (model S.98/05). Te modele były znakowane skrzyżowanymi kluczami, nazwą Herder i znakiem arsenału.

Ponad to produkowano głownie dostarczane do Flicht & Sachs w Schweifurt, czy model S.84/98 produkowany w latach 1916-18 i dostarczany do Odeon-Werke w Berlinie.

Herder wyprodukował również niewielką partię noży do walki w bliskim kontakcie, które były sprzedane tylko wybranym klientom (tzw.Nahkampfmesser) i oznaczone znakiem z 1985 roku (Nr 4009 - logotyp znajduje się w pierwszym pokazie slajdów tego artykułu).

Poniżej fragment katalogu w języku holenderskim i model noża kieszonkowego z narzędziem które pomagało wyciągać łuski z flint (były dwa systemy).

Właścicielami firmy w latach 1914-28 byli: Gustav Weyersberg, Carl Weyersberg i Hermann Bick. Po śmierci Gustava, do grona właścicieli dołączyła wdowa, Pani Helen Weyersberg i w takim składzie rządzi firmą w latach 1930-39.

Okładka katalogu z 1913 roku:

Pierwsze noże kuchenne powstały na początku lat 20' XX wieku i były znakowane asem pikowym, przekreślonymi kluczami i pełną nazwą firmy. Noże myśliwskie znakowano asem pikowym i pełną nazwą firmy, ułożoną w trzech wersach.

Na reklamie z 1930 roku, z magazynu "Messer und Schare" widać użyty po raz pierwszy znak trzech asów pikowych (Drei-Pikas) i nazwy Constatnt. Używano go do znakowania noży kuchennych, noży do warzyw czy zestawów do rzeźbienia w drewnie.

Również w tym czasie zaczęto używać marki "Don Carlos" dla noży i nożyczek, wytwarzanych ze stali węglowej.

Fragment katalogu z 1930 roku, na rynek Holenderski:

Oznaczenia z brzytew które również Herder wytwarzał w znacznych ilościach.

Firma podczas trwania III Rzeszy, jak wiele innych, niemickich firm, produkowała sztylety, kordy i bagnety. Były one znakowane w różny sposób:

  • sztylety dla SS: "RZM 1203 SS"
  • wzór 84/98 wytwarzany w latach 1934-37: "S/177"
  • wzór 84/98 z lat 1941-44: "ffc"

Fried.Herder Abr.Sohn zakończył handel nożami na początku lat 90' XX wielu, a upadłość ogłosił w 1993 roku.

Na szczęście 1995 roku prawo do nazwy, maszyny i dużą większość pozostawionych stanów magazynowych półproduktów, zakupił były menadżer firmy, Pan Hans-Joachim Rollecke. Dzięki temu firma wciąż może prowadzić sprzedaż z fabryki na Obenitterstrasse.

Poniżej zdjęcie dwóch noży, które prawdopodobnie służyły w Armii Holenderskiej.

Dosyć regularnie spotykam się z tą firmą przez okazji poszukiwać DAK-ów. Jest to pewnie związane z dużą dostępnością tej marki i długim istnieniem jej na terenie Holandii. Zazwyczaj są to proste noże, z drewnianymi okładzinami.

 
 

I jeszcze jeden model, tzw.pruner.

 

Źródła: